Sağlığın Acil Olmalı, Zamanın Değil

ACİLİM! DENMEKLE ACİL OLUNMAZ…

(AĞRINIZ ESAS DEĞİLDİR)

Acil servis poliklinik değildir

Hekimlerin çok sık duyduğu bir figandır. “Acilim ben! " Herkes kendi acili yetini kendine göre koyar. Oysa hekimler, acile gelen hastada ayrım yaparak, sıraya sokmaya çalışır. En acili, ölüme en yakın skaladan başlar ve ağrı esas değildir. Önemli olan, kaç "ilmik" kalmıştır hayata tutunmak için. İlmik sayısı ne kadar" az" ise, acili yeti hekim için o kadar fazladır. Belirleyici olan, Azrail’e kalan mesafesidir. Tabi ki herkes, birilerinin biriciğidir, kıymetlisidir. Doktorun olduğu gibi, hastanın olduğu gibi. Herkes kıymetlidir.

Acile gelen hastanın, acil olma derecesi, sesinin çok yüksek volüme bağlı olması ile alakalı değildir.

(Aksine volümü yüksek hasta, hayata tutunması kuvvetlidir). Hekimler yaşam kriterine göre, önceliklerini saptar.

Kanun koyucu, bizim nerede olursak olalım, bize ihtiyaç olunduğu

Durumunda, “mücbir sebep" varlığında, konu olan kişinin" vücut bütünlüğüne " dokunma zorunluluğu vermektedir.

Sadece bunlarla kalmayıp, bunu yapmamayı, suç saymıştır.

TRİYAJ NEDİR?

Aslında, tiraj hayatımızın her alanında geçerlidir. İş yaşamımızda, iş arkadaşlarımızla kuracağımız ilişkilerimizde tiraj yok mu?

Müdürünüzün "sizi çağırması" ile mesai arkadaşınızın sizi çağırması bir mi?

Ya da herhangi bir çocukla oğlunuzun sizi çağırması veya eşiniz ile herhangi bir kadının sizi çağırması, aynı ölçüde mi etkilidir?

Bu davranışları "sosyolojik tiraj" olarak sanırım tanımlayabiliriz. Trafikteki geçiş üstünlükleri de sosyolojik tiraj gibi düşünülebilir.

İlişki tirajı ise hayattaki kazanımları korumak içindir. Toplum "tatmin ve mutlu “bir hayat sürmek amacıyla, öncelikler sıralaması düzenledikleri "sosyal fikstür" ilişiklerini yönetmede belirleyici olacaktır.

En üst seviyedeki ilişkinin biçimi, kuracağımız ilişkinin algoritmasını belirler. Sadece "sürekliliği ve yoğunluğu "farklı olmak kaydıyla" insanların, tatmin olabilecekleri bir hayat yaşamak amacıyla, tasnif ettikleri kişi, eylem ve durum bileşkelerinde, en üst sıradaki kişi, eylem ve durumdur. Şüphesiz, o anki mevcut şartlara göre sıklıkla değişebilir ve önceliklerin değiştiği ölçüde, önceliğin öznesi olan kişi, eylem ve durumda kendi değerini belirleyecektir. Ekonomik tiraj da tercih ettiğiniz ticari davranış, alım ve satım; vazgeçtiğiniz olgunun fiyatı kadardır. “Fırsat Maliyetidir”.

Sağlıktaki zorunlu tiraj nedir?

Triyaj uygulaması hastanelerin acil servis kısımlarına başvuran hastaların, hastalıkları ile ilgili son durumları, hastalık belirtilerinin şiddeti ve hasta durumlarının acili yeti göz önüne alındığında doktor veya bu konuda acil servis eğitimi almış hastane çalışanları tarafından durum kontrolü yapılarak hastane içinde öncelik belirleme işlemidir.

Hastanede sağlık personellerinin kontrolü sırasında hastaların aciliyet durumuna göre tiraj renkleri belirlenir.  Üç renkten oluşan tiraj uygulamasında renkler ne anlama geliyor inceleyelim.

Kırmızı Alan: Hastanın hayatının ciddi anlamda tehdit altında olduğu, hızlı bir şekilde aksiyon olarak tedavisine yardımcı olunması gerektiği anlamına gelir. Bu zamanlarda kritik durumu olan hasta hemen kırmızı alana alınır. Hayatı tehlikesi devam etme durumu yüksek olan hasta 10 dakika içinde durum değerlendirilmesi yapılıp acil olarak tedavi edilmesi gerekir.

Sarı Alan: Hayati tehlikesi devam eden, uzuv kaybı riski olabilecek ve önemli derecede morbidite oranı olan durumlarda kullanılan renktir.

Yeşil alan: Hastanın normal bir şekilde hastaneye gelerek acillere ayakta başvurması, genel durumu ile ayakta sağlık tedavisi yapılacak tedavi durumları için kullanılır.

Sağlıktaki "tiraj" bizim "ne sosyolojik ne de politik önemlilik durumumuzun sıralamasında etkisi yoktur. Burada da tek etkili kriter fizyolojik ve ruhsal olarak tam iyilik halinizdir.

Acil hal; ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlarda olayın meydana gelmesini takip eden ilk 24 saat içinde tıbbi müdahale gerektiren durumlardır.Acil servis poliklinik değildir; bunun bilincine varmamız gerekiyor. Aylardır bacağım ağrıyor; kan değerlerim düştü mü kontrol ettirmek istiyorum; gebe miyim bunu test ettirmek istiyorum, ilaç yazdırmak istiyorum gibi taleplerin karşılanacağı yer acil servis değildir. Sadece Türkiye'de değil; dünyada da acil hizmetler böyle yürüyor.
Rasyonel akıl bu "analitik" davranışı gerektirir.

   Saygılarımla...
Abdulkadir DESTAN